Buurt R - Uilenburg
Bekijk de Buurtkaart. Een klik op deze link (of op 'Buurt ...' hieronder) toont de buurtkaart, zoals die is bewerkt op basis van de Lomankaart (Stadsarchief Amsterdam).
M.b.t. de bronvermelding voor onderstaande tekst: zie de home page.
***
Het voormalige eiland Uilenburg is, net zoals Marken, in 1593 ontstaan door het graven van de Uilenburgergracht en de Markengracht, parallel aan de Oude Schans, waardoor twee langwerpige eilanden ontstonden. Op het westelijke eiland, Uilenburg, werden in de lengte twee smalle straten (Batavier- en de Uilenburgerstraat) en twee zijstraten (de Eerste en Tweede Bataviersdwarsstraat) gerooid. In 1916 werd begonnen met de afbraak en herbouw van Uilenburg. Voor de bevolking werden toen nieuwe woningblokken gesticht in de Transvaalbuurt. De Batavier- en de Uilenburgerstraat (in de Joodse volksmond Uilenburg genaamd) werden tot één
brede straat samengevoegd, de Nieuwe Uilenburgerstraat, die door een dwarsstraat, de Nieuwe Batavierstraat, verbinding heeft met de Oudeschans. Daardoor veranderden twee straten van elk vijf meter breed in één straat met een breedte van 25 meter. Vanaf de Peperbrug, die Uilenburg met het eiland Rapenburg verbindt, heeft men een mooi uitzicht op de Montelbaanstoren en de Oudeschans.
Maar niet alle uitzichten waren mooi en meestal ontbraken ze geheel. We schreven al over de armoedige toestanden in vele delen van de Jodenbuurt en Uilenburg was daarop geen uitzondering, ondanks de schilderachtigheid van de vele stalletjes, waarmee de Uilenburgerstraat was volgestouwd. Op de plattegrond uit rond 1916 (zie hieronder) vallen de talloze gangen en sloppen op, vaak alleen toegankelijk via poortjes