Buurt V - kaart 1 - Rapenburg
Bekijk de Buurtkaart. Een klik op deze link (of op 'Buurt ...' hieronder) toont de buurtkaart, zoals die is bewerkt op basis van de Lomankaart (Stadsarchief Amsterdam).
M.b.t. de bronvermelding voor onderstaande tekst: zie de home page.
***
Het noordelijkste van de oude oostelijke eilanden, het voormalige schiereiland Rapenburg, was aan de oostzijde verbonden met de stadswal. Vroeger was het een eiland, dat tegelijk met Marken en Uilenburg tegen het einde van de zestiende eeuw bij de stad was getrokken. Deze buurt werd ook wel Vinkenbuurt genoemd en de Rapenburgerstraat stond bekend als Markenstraat. Er liepen straatjes vanuit de Rapenburgerstraat, die doodliepen op de Markengracht en die waaigat werden genoemd. Wie daar woonde noemde geen huisnummer, maar zei bijvoorbeeld: 'ik woon boven het sjoeltje van de Lieme naast het waaigat'. Aan de Rapenburgstraat 169 - 171 was voor de Tweede Wereldoorlog het meisjesweeshuis van de Hoogduitse gemeente gevestigd, het Nederland Israëlitisch Weesmeisjes Collegie, dat dateert uit 1761. Het was een van de vele vormen van liefdadigheid die de achttiende en negentiende eeuw in het algemeen en de Joodse gemeenschap in het bijzonder zo typeren. De feitelijke geschiedenis begint in 1861 met de opening van het weeshuis in de Rapenburgerstraat, een toen nog rustige straat met vooral aan de rechterzijde deftige huizen.
De Muiderstraat werd door de Joden Wagengas genoemd.